Ana en de Lage Landen

Ana en de Lage Landen

Een artikel over Ana van Jezus, haar wonderbaarlijke genezing als kind, haar leven, haar pastorale reizen, haar ontmoetingen met gezagsdragers in kerk en wereld van toen, haar geschriften en haar kloosterstichtingen in de Lage Landen en andere delen van Europa. 

Ana van Jezus (Ana de Lobera y Torres) was een invloedrijke figuur in de hervorming van de Karmelietenorde en een directe medewerkster van Sint Teresa van Ávila. Geboren in 1545 in Medina del Campo, Spanje, in een adellijke familie, speelde Ana een cruciale rol in de verspreiding van de hervormde karmelietessen door Europa, waaronder in de Lage Landen (België) en Frankrijk. Haar leven was gekenmerkt door haar mystieke ervaringen, leiderschap en uitzonderlijke toewijding aan de hervorming van het geestelijke leven binnen de Karmel.

Wonderbaarlijke Genezing als Kind

Als jong kind sprak Ana de eerste zeven jaar van haar leven niet. Er zijn overleveringen die suggereren dat dit een teken was van haar mystieke roeping, aangezien ze al op jonge leeftijd werd beschouwd als een bijzonder begaafd kind. Er wordt ook gezegd dat ze een wonderbaarlijke genezing heeft ondergaan, waarbij haar stem hersteld werd, een gebeurtenis die binnen haar familie als een goddelijk teken werd gezien (Katholiek Nieuwsblad) (Kerknet). Deze vroege mystieke ervaringen en haar opvallende spiritualiteit trokken de aandacht van geestelijke leiders in haar omgeving.

Toetreding tot de Karmel en Haar Relatie met Teresa van Ávila

Op jonge leeftijd ontmoette Ana de beroemde mystica en hervormster Teresa van Ávila, die haar vroeg om toe te treden tot de hervormde karmelietenorde. Ana’s uitzonderlijke karakter en spirituele diepgang vielen op bij Teresa, die haar vertrouwde met belangrijke verantwoordelijkheden binnen de orde. Samen met Teresa zette Ana zich in voor de hervorming van de Karmelietenorde, die bekend kwam te staan als de Ongeschoeide Karmelietessen. Dit betekende een terugkeer naar een eenvoudig, streng en ascetisch leven, gebaseerd op de oorspronkelijke idealen van het kloosterleven.

Pastoraal Leiderschap en Reizen

Na de dood van Teresa in 1582, nam Ana van Jezus de leiding over om de hervorming verder te verspreiden. Ze stichtte meerdere kloosters, waaronder in Madrid en later in Frankrijk (Parijs, Pontoise, Dijon). In 1604 vertrok ze naar Frankrijk op uitnodiging van kardinaal Pierre de Bérulle, een invloedrijke geestelijke en hervormer. Haar stichtingen in Frankrijk waren zo succesvol dat het model van de Ongeschoeide Karmelietessen snel navolging vond (Kerknet) (Katholiek Nieuwsblad).

In 1607, op uitnodiging van aartshertog Albrecht en aartshertogin Isabella, soevereinen van de Spaanse Nederlanden, arriveerde Ana in Brussel. Daar stichtte ze het eerste karmelietessenklooster in de Lage Landen. Dit klooster in Brussel werd de uitvalsbasis voor verdere stichtingen in Leuven, Mons en Antwerpen (Radio Maria). Haar werk in de Lage Landen was van groot belang voor de verspreiding van de hervormde karmel in Europa. Ze kreeg tijdens haar reizen vaak te maken met de kerkelijke en politieke autoriteiten, die haar werk met interesse en soms ook met wantrouwen volgden.

Haar omgang met Kerkelijke en Wereldlijke Gezagsdragers

Ana’s invloed strekte zich uit tot het hoogste niveau binnen de kerkelijke en wereldlijke hiërarchie. Ze had een nauwe band met Johannes van het Kruis, een andere grote mystieke hervormer, die zijn beroemde gedicht “Het Geestelijke Hooglied” aan haar opdroeg (Katholiek Nieuwsblad). Ook had ze contacten met kardinalen en koningen, zoals Filips II van Spanje, die haar hervormingswerk steunde. Tegelijkertijd ondervond ze weerstand van bepaalde geestelijke leiders binnen de Karmelietenorde die tegen de hervormingen waren. Deze tegenstand leidde soms tot moeilijke periodes voor Ana, waaronder tijdelijke opsluiting wegens vermeende ongehoorzaamheid (Katholiek Nieuwsblad) (Radio Maria).

Haar Schriften en Erfenis

Na de dood van Teresa van Ávila zorgde Ana van Jezus voor de publicatie van Teresa’s geschriften, waarmee ze een cruciale rol speelde in de verspreiding van Teresa’s mystieke theologie. Ana schreef zelf geen omvangrijke werken, maar haar correspondentie en memoires bieden inzicht in haar diepe spirituele leven en leiderschap.

Stichtingen in de Lage Landen en Europa

Ana’s belangrijkste nalatenschap ligt in de vele kloosters die ze hielp oprichten. In Frankrijk stichtte ze het klooster van de Menswording in Parijs, en in de Lage Landen was ze verantwoordelijk voor de oprichting van kloosters in Brussel (1607), Leuven (1608), Mons (1608), en later ook in Antwerpen en Krakau. Deze kloosters vormden centra van spiritualiteit en hervorming, en hun invloed reikte ver buiten de grenzen van hun steden (Kerknet) (Radio Maria).

Haar Laatste Jaren en Haar Dood

Ana van Jezus bracht haar laatste jaren door in het klooster van Brussel, waar ze leed aan verschillende ziekten. Ze bleef echter een bron van spirituele inspiratie voor haar medezusters en de bredere gemeenschap. Ze overleed op 4 maart 1621. Kort na haar dood vond een wonder plaats: een medezuster, die al jaren verlamd was, werd genezen nadat ze de voeten van de overledene had gekust (Kerknet).

Zaligverklaring

Ondanks haar belangrijke rol binnen de Karmel en haar spirituele invloed, duurde het lang voordat haar zaligverklaringsproces van de grond kwam. Na jaren van inspanning werd Ana van Jezus in 2024 door paus Franciscus tijdens een bezoek aan België zalig verklaard. Dit markeerde een officieel eerbetoon aan haar bijdrage aan de hervorming van de Karmel en haar diepe spirituele erfenis (Radio Maria) (Otheo).

Ana van Jezus blijft een inspirerend voorbeeld van spirituele kracht, leiderschap en vastberadenheid. Haar werk voor de verspreiding van de hervormde Karmelietessenorde, haar sterke banden met Teresa van Ávila en Johannes van het Kruis, en haar invloed op de kerkelijke hervorming blijven tot op de dag van vandaag voortleven.

Een schets voor die tijd

Hier is een schets van Ana van Jezus in de stijl van een 16e-eeuwse Spaanse schilder, passend bij de tijd van haar leven en werk. De afbeelding weerspiegelt haar serene en spirituele aard, met nadruk op haar religieuze toewijding in een eenvoudige kloosteromgeving.

Deze afbeelding is geïnspireerd door de schilderkunst van de Spaanse Renaissance, zoals die van El Greco en Luis de Morales, die bekend stonden om het uitdrukken van mystieke en religieuze thema’s.

Hopelijk geeft deze illustratie je een beeld van hoe Ana van Jezus eruit zou hebben gezien in haar tijd!

Online bronnen en geschriften

Ana de Jesús (Ana de Lobera y Torres) liet een aantal geschriften na die van groot belang zijn voor de studie van de hervormde Karmel en haar persoonlijke spiritualiteit. Hoewel zij minder bekend is om haar literaire productie in vergelijking met Teresa van Ávila, zijn haar brieven en verslagen van bijzondere historische waarde. In deze geschriften deelt ze haar ervaringen over de stichtingen van kloosters, haar reizen door Europa, en de obstakels waarmee ze werd geconfronteerd tijdens haar missie om de hervormde Karmel te verspreiden (Internet Archive)(Wikipedia).

Ana’s belangrijkste geschriften zijn haar brieven, geschreven tussen 1590 en 1621, waarvan er 53 bewaard zijn gebleven. Deze brieven zijn gericht aan verschillende geestelijken en vrienden, waaronder haar correspondentie met Beatriz de la Concepción, waarin ze haar persoonlijke gevoelens en worstelingen uitdrukt. Andere brieven bevatten strategische informatie over het stichten van kloosters en haar pogingen om de werken van Teresa van Ávila te verspreiden, waaronder de vertaling en publicatie van Teresa’s werken in andere talen (Wikipedia) (Internet Archive).

Een deel van Ana’s brieven en geschriften is beschikbaar via online platforms, zoals de Internet Archive, waar een uitgebreide collectie van haar brieven digitaal kan worden geraadpleegd. Deze brieven bieden een unieke blik op het dagelijks leven van een kloosterlinge tijdens de Spaanse Gouden Eeuw en haar interacties met andere spirituele en politieke figuren van die tijd (Internet Archive).

Daarnaast zijn er academische bronnen beschikbaar op Academia.edu die specifieke aspecten van haar geschriften en impact behandelen (Teresa, de la rueca a la pluma). Deze bronnen bieden verdieping in haar rol als een van de belangrijkste verspreiders van de Theresiaanse hervorming in Europa.

Bedankt voor je bezoek! Tot gauw!

Bron OpenAI’s chatGPT Language Models & Picsart